Logistics là gì? Ngành logistics học gì và cơ hội việc làm?

Logistics là ngành kinh tế quan trọng, kết nối các khâu trong chuỗi cung ứng. Nhờ logistics, hàng hóa được phân phối hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của thị trường. Ngành này đang mở ra nhiều cơ hội việc làm hấp dẫn và tiềm năng phát triển lớn.

Logistics là gì?

Logistics, theo nghĩa đen là "hậu cần", nhưng trong thế giới kinh doanh hiện đại, logistics không chỉ dừng lại ở việc vận chuyển hàng hóa từ điểm A đến điểm B. Logistics là quá trình lập kế hoạch, triển khai, và quản lý hiệu quả việc di chuyển và lưu trữ hàng hóa, dịch vụ, thông tin trong chuỗi cung ứng. Hình dung một dòng sông chảy liên tục, với mỗi giai đoạn từ sản xuất đến tiêu dùng đều đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì dòng chảy ấy. Đây là nơi logistics đóng vai trò điều phối, bảo đảm hàng hóa di chuyển đúng lộ trình, đến đúng nơi và đúng thời gian.

Trong thực tế, logistics bao gồm các hoạt động như: quản lý vận tải, kho bãi, xử lý đơn hàng, lập kế hoạch vận chuyển, và giải quyết vấn đề. Một hệ thống logistics hiệu quả có thể giảm thiểu chi phí, cải thiện thời gian giao hàng và tăng cường sự hài lòng của khách hàng. Chúng ta có thể so sánh logistics như trái tim của doanh nghiệp, nơi cung cấp “máu” – tức là sản phẩm – tới các bộ phận khác của cơ thể một cách hiệu quả.

Đặc điểm của ngành logistics

Logistics có nhiều khía cạnh phức tạp và đòi hỏi sự tương tác giữa nhiều bộ phận khác nhau. Theo Nghị định 163/2017/NĐ-CP, dịch vụ logistics tại Việt Nam bao gồm các hoạt động như:

• Dịch vụ vận tải hàng hóa: Dịch vụ này bao gồm vận chuyển đường bộ, đường sắt, đường biển, hàng không.
• Dịch vụ kho bãi: Quản lý và lưu trữ hàng hóa.
• Đại lý vận tải: Bao gồm làm thủ tục hải quan, kiểm tra vận đơn, môi giới vận tải hàng hóa.
• Dịch vụ quản lý hàng lưu kho: Điều phối việc thu gom, phân loại hàng hóa và giao hàng.

Một trong những điểm nổi bật của logistics là khả năng tối ưu hóa nguồn lực thông qua việc sử dụng công nghệ hiện đại, từ hệ thống quản lý kho (WMS) đến phần mềm lập kế hoạch vận tải (TMS). Điều này giúp doanh nghiệp không chỉ giảm chi phí mà còn nâng cao hiệu quả hoạt động.

Vai trò của ngành logistics

Logistics đóng vai trò sống còn trong nền kinh tế hiện đại, bởi nó không chỉ tác động tới các doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến từng cá nhân và người tiêu dùng.

1. Tối ưu hóa quy trình kinh doanh: Logistics giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình vận hành, từ việc kiểm soát tồn kho đến việc phân phối sản phẩm. Một hệ thống logistics hiệu quả đảm bảo hàng hóa được vận chuyển đúng thời gian, từ đó giúp giảm thiểu chi phí lưu kho và thời gian giao hàng.
   
2. Nâng cao mối quan hệ với khách hàng: Logistics đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì mối quan hệ giữa các nhà cung cấp và khách hàng. Khi doanh nghiệp giao hàng đúng hẹn và đảm bảo chất lượng sản phẩm, lòng tin của khách hàng cũng được củng cố.
   
3. Thúc đẩy thương mại quốc tế: Việc vận chuyển hàng hóa xuyên biên giới giúp mở rộng thị trường và gia tăng cơ hội kinh doanh. Đặc biệt, với sự phát triển của thương mại điện tử, logistics quốc tế đã trở thành một phần không thể thiếu trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
   

Những vị trí phổ biến trong ngành logistics

Trong ngành logistics, có rất nhiều vị trí và công việc khác nhau, mỗi vị trí đóng một vai trò riêng biệt nhưng đều quan trọng để đảm bảo chuỗi cung ứng hoạt động suôn sẻ. Một số vị trí tiêu biểu bao gồm:

1. Nhân viên vận chuyển

Đây là người đảm bảo hàng hóa được giao từ nơi sản xuất đến khách hàng một cách an toàn và đúng thời hạn. Họ phải lên kế hoạch lộ trình, đảm bảo phương tiện vận chuyển phù hợp, và giám sát quá trình vận chuyển hàng hóa.

2. Nhân viên thu mua

Thu mua nguyên liệu và các sản phẩm đầu vào là nhiệm vụ của nhân viên này. Họ tìm kiếm nhà cung cấp tốt nhất, đàm phán giá cả và điều kiện hợp đồng, đảm bảo nguồn cung ổn định cho doanh nghiệp.

3. Nhân viên giao nhận

Chịu trách nhiệm trong việc nhận hàng, kiểm tra tình trạng hàng hóa, và thực hiện quy trình xác nhận giao nhận với khách hàng. Đây là một khâu quan trọng để đảm bảo sản phẩm đến đúng đích mà không gặp sự cố.

4. Nhân viên định tuyến

Định tuyến là việc lên kế hoạch lộ trình vận chuyển tối ưu nhất, đảm bảo thời gian giao hàng nhanh nhất với chi phí thấp nhất. Tối ưu hóa tuyến đường là yếu tố giúp giảm thiểu chi phí vận tải và thời gian giao hàng.

5. Quản lý kho

Đảm bảo quản lý hàng tồn kho hiệu quả, không bị thiếu hụt hoặc dư thừa. Quản lý kho đóng vai trò quan trọng trong việc điều phối lượng hàng tồn kho sao cho phù hợp với nhu cầu thị trường.

6. Nhân viên hiện trường

Nhân viên hiện trường giám sát và điều phối các hoạt động logistics tại các điểm vận hành như kho hàng, bến xe, nhà ga. Họ có nhiệm vụ đảm bảo các hoạt động diễn ra hiệu quả và đáp ứng mục tiêu của tổ chức.

7. Quản lý dự án logistics

Quản lý dự án logistics là người giám sát toàn bộ quy trình logistics từ đầu đến cuối. Họ phải lên kế hoạch, điều phối các hoạt động và giải quyết mọi vấn đề phát sinh để đảm bảo dự án hoàn thành đúng tiến độ.

8. Chuyên viên Hải quan

Chuyên viên hải quan xử lý các thủ tục thông quan hàng hóa, đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật về xuất nhập khẩu và giúp giải quyết các vấn đề liên quan đến thuế, lệ phí.

9. Nhân viên chăm sóc khách hàng

Đây là những người tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, giải đáp các thắc mắc, xử lý khiếu nại và đảm bảo khách hàng hài lòng với dịch vụ logistics.

Ý nghĩa của Logistics trong kinh doanh

Logistics không chỉ là một phần của doanh nghiệp, mà còn là yếu tố cạnh tranh chiến lược. Sự hiệu quả trong logistics giúp doanh nghiệp giảm chi phí vận hành, nâng cao hiệu suất và khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Ví dụ, một doanh nghiệp có quản lý kho bãi tốt sẽ giảm thiểu lượng hàng tồn kho dư thừa, đồng thời đảm bảo sản phẩm luôn sẵn sàng cho khách hàng. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể cung cấp sản phẩm nhanh chóng hơn đối thủ và nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng học gì?

Ngành logistics và quản lý chuỗi cung ứng đào tạo các kiến thức về quản lý vận tải, lập kế hoạch và kiểm soát kho bãi, quy trình logistics, quản lý hàng tồn kho, và các kiến thức về logistics quốc tế. Các môn học trong ngành bao gồm:

• Quản lý kho bãi: Cách quản lý không gian kho hàng, tối ưu hóa lưu trữ.
• Lập kế hoạch vận tải: Xây dựng các lộ trình vận tải tối ưu, tiết kiệm thời gian và chi phí.
• Quản lý chuỗi cung ứng: Hiểu cách vận hành toàn bộ chuỗi cung ứng từ nhà cung cấp đến khách hàng cuối cùng.
• Kiểm soát hàng tồn kho: Làm thế nào để đảm bảo nguồn hàng luôn đủ mà không dư thừa.

Các câu hỏi thường gặp (FAQs)

1. Logistics là gì?
   Logistics là quá trình quản lý, lập kế hoạch, và kiểm soát các hoạt động vận chuyển, lưu trữ hàng hóa và dịch vụ từ nơi sản xuất đến người tiêu dùng.
2. Logistics học những môn gì?
   Ngành logistics học các môn như quản lý kho bãi, vận tải, quản lý chuỗi cung ứng, kiểm soát hàng tồn kho, và quản lý hàng hóa.
3. Con gái có nên học logistics?
   Con gái hoàn toàn có thể học logistics và đảm nhận nhiều vai trò quan trọng trong ngành, từ quản lý kho, thu mua, đến quản lý chuỗi cung ứng.
4. Cơ hội việc làm trong ngành logistics như thế nào?
   Ngành logistics có rất nhiều cơ hội việc làm, đặc biệt với sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử và logistics quốc

Kết Luận

Trong thời đại công nghệ và toàn cầu hóa, logistics trở thành yếu tố cốt lõi giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và tăng trưởng bền vững. Được ví như "dòng chảy ngầm" của mọi hoạt động sản xuất và phân phối, logistics không chỉ đảm bảo hàng hóa được giao nhận đúng thời gian, mà còn tối ưu hóa toàn bộ chuỗi cung ứng.

Nếu bạn đang quan tâm đến lĩnh vực này và muốn tìm hiểu sâu hơn về cách mà các doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình logistics để đạt được lợi thế cạnh tranh, hãy tham khảo ngay tại Brand Manager, nơi cung cấp những kiến thức chuyên sâu và cập nhật về chiến lược quản lý thương hiệu và logistics trong kinh doanh hiện đại.